KOMUNIKAT 2. (Ryszard Wójcicki, 05. 03.10) O WARSZTATACH :

STUDIA PHILOSOPHICA FORUM 2
Filozoficzne podstawy nauki – naukowe podstawy filozofii
27 – 29 marca 2010, dom konferencyjny NBP (Ruciane-Nida, Guzianka)
(przyjazd 26, wyjazd 28 wieczór lub 29 rano)

Na program warsztatów złoża się panele dyskusyjne, dotyczące głównie, choć nie koniecznie tylko, problematyki zarysowanej w pracach: Susan Haack, The Whole Truth and Nothing but the Truth, Kazimierza Twardowskiego O tak zwanych prawdach względnych, esejach nawiązujących do tych dwóch prac (Ryszard Wójcicki, Is there only one truth, Jan Woleński Susan Haack on Twardowski’s refutation of the relativity of truth) oraz komentarzach do tych ostatnich. Materiały te znaleźć można na tej stronie (www.StudiaPhilosophicaForum.org). Załącznik do niniejszego komunikatu zawiera artykuł J. Woleńskiego, moją odpowiedź na komentarze do mego tekstu, pełne teksty komentarzy M. Tałasiewicza, tekst Z. Króla oraz komentarz J. Gęgotek do artykułu S. Haack.

Wstępnie proponuję, aby w programie konferencji znalazło się miejsce na dyskusje, koncentrujące się wokół następujących problemów:

(1) Systemy Wiedzy. W jakiej mierze procesy poznawcze mogą być ujmowane jako procesy tworzenia „systemów wiedzy” rozumianych jako próba całościowego ujęcia określonej problematyki poznawczej? Jaki sens należy nadawać pojęciu „system wiedzy” aby definicja tego pojęcia stanowiła zadawalającą precyzację luźnego określenia „całościowe ujęcie określonej problematyki badawczej”?

(2) Wiedza Niejawna. Mam tu na myśli dyskusję, która stanowiłaby próbę określenia racji, które przemawiają za ujmowaniem kanonów metodologicznych, wyznaczających zasady budowania systemów wiedzy, jako takich, które z reguły podlegają tylko niepełnej standaryzacji: w niepełnym tylko stopniu mogą być określane za pomocą formułowanych explicite instrukcji, które w sposób wyczerpujący i jednoznaczny definiują „poprawny” sposób realizacji określonych zadań badawczych (poprawne wnioskowanie, poprawne gromadzenie i opracowywanie danych empirycznych, itp.). A jednak w licznych przypadkach, mimo braku jednoznacznie określonych zasad postępowania, badacze, a dokładniej badacze dzielący ten sam „styl myślowy” [jeśli zgodzimy się operować tym określeniem pochodzącym od Ludwika Flecka], są w stanie zgodnie określać pewne działania poznawcze, jako prowadzone w sposób właściwy, inne jako prowadzone w sposób, który może okazać się właściwym, a inne jako „niepoprawne”. Co zatem stanowi podstawę tego rodzaju ocen. A głębiej: co zapewnia formowanie się określonych „stylów myślowych”? Pojecie wiedzy niejawnej, do którego dociera się w wyniku takich rozważań, staje się coraz bardziej znaczącym elementem wszelkich dyskusji, których przedmiotem są procesy formowania systemów wiedzy.

(3) Prawda Jako Cel Poznawczy. Nie tylko filozofowie, ale również wielu badaczy kwestionuje celowość operowania tym pojęciem przy próbach określania celów poznawczych. Jakie czynniki wpływają na kształtowanie się postaw sceptycznych i w jakiej mierze oświeceniowa wiara w nieograniczone możliwości poznawcze człowieka jest, czy raczej może być, uzasadniona? Czy operując pojęciem prawdy skupiać należy uwagę na konstrukcjach teoretycznych tego typu co teoria korespondencji, czy raczej pytać się o kryteria prawdy, a zatem pytać się o techniki poznawcze, które mogą być traktowane jako sposoby ustalania prawdy?

(4) Możliwe Światy Czy Możliwe Perspektywy Poznawcze? Pojęcie możliwego świata jest kluczowym pojęciem wielu analiz logicznych. Czy fakt ten nie jest wyrazem pewnej bezradności wobec złożoności problemów, których dotyczą te analizy? Pojęcie możliwego świata (w wersji utrwalonej pracami logików) jest pojęciem o bardzo nieskomplikowanej treści. Czy pojęcia takie jak „obraz świata”, „paradygmat poznawczy”, „styl myślowy” czy wreszcie (to tylko propozycja terminologiczna!) „perspektywa poznawcza” nie otworzyłyby możliwości głębszego wniknięcia w te treści, które pojęcie możliwego świata gubi? Czy nie otworzyłyby tym samym nowych możliwości spojrzenia na tradycyjną problematykę logiczną oraz lingwistyczną wyznaczaną konceptem „możliwy świat”?

Zachęcam wszystkich uczestników warsztatów, a również wszystkich, którzy chcieliby, a z różnych względów nie mogą wziąć w nich udziału, do nadsyłania propozycji uzupełniających powyższa listę i/lub uwag precyzujących zaproponowaną problematykę. Być może uda się nam zarysować, we wstępny przynajmniej sposób, pewną godną uwagi dostatecznie obszerną i dostatecznie spójną problematykę badawczą.

Omówieniu takiej możliwości chciałbym poświecić panel otwierający warsztaty – sobota 27, godz. 9:15. Moderatorem panelu będą Adam Grobler oraz Ryszard Wójcicki. Przebieg dyskusji wyznaczy problematykę dalszych paneli. Jeśli ich tematyka pokryje się z wymienionymi wyżej czterema problemami proponuję aby ich moderatorami byli odpowiednio: (1) Mieszko Tałasiewicz oraz Paweł Zeidler (Systemy wiedzy), (2) Zbigniew Król oraz Ryszard Wójcicki (Wiedza niejawna), (3) Mieszko Tałasiewicz oraz Jan Woleński (Prawda jako cel poznawczy), (3) Grzegorz Malinowski oraz Jerzy Pogonowski (Możliwe światy czy …). Sobota po południu przeznaczona będzie na komunikaty nie nawiązujące bezpośrednio do tematyki paneli.

KONTAKT:
W sprawach organizacyjnych Jolanta Monikowska-Zygierewicz jolamz@interia.pl,
w sprawach programowych: "Ryszard Wójcicki" SP-Forum@ifispan.waw.pl

Ryszard Wójcicki

Komunikat 1 można znaleźć tutaj.